Во последните неколку години, во некои лозарски региони кај нас забележуваме зголемена појава на штитестите вошки во виновата лоза. Во наши услови кај виновата лоза се појавуваат неколку видови на штитести вошки од кои најзначајни се Pseudoccocus sp., Planoccocus ficus и Pulvinaria vitis. Овие видови со својата исхрана на виновата лоза, излачуваат медна роса која е богата со јаглехидрати, која може да се акомулира на листовите и гроздовите, и може да служи како хранлива подлога за развој на сапрофитски габи кои имаат црна мицелија. Појавата на медна роса на гроздовите ја намалува пазарната вредност на грозјето, и таквото грозје не е погодно за свежа консумација како и за производство на вино. Исто така од друга страна, штитестите вошки се значајни вектори на вируси кај виновата лоза. За нивно сузбивање неопходна е примена на соодветни инсектициди. Притоа, за ефикасна контрола на штитестите вошки во виновата лоза, потребно е да се извршат третирања за време на мирување на вегетацијата, во зимскиот период, како и за време на вегетацијата. Во зимскиот период, за субивање на стадиумите кои презимуваат, наша препорака е примена на бело масло BIOPROTEKT во концентрација од 1% заедно со исектицидот RELDAN 22 EC (chlorpyrifos-methyl) во доза од 2-3 L/ha. Рано на пролет, при почетокот на вегетацијата, обично кога ластарите се со должина од 15 до 20 cm, започнува полагањето на јајцата и движењето на првите ларвени степени, и тогаш потребно е да се изврши третирање со инсектицидот HARPUN (pyriproxyfen) во доза од 1 L/ha, кој делува како регулатор на порастот на инсектите и поседува овицидно дејство (на јајцата) и го спречува преминот на штитестите вошки од ларва во адулт (возрасен инсект), во комбнација со инсектицидот RELDAN 22 EC во доза од 2 L/ha, кој делува контактно, дигестивно и со пареи (гасна фаза) на сите ларвени степени и имагата на штитестите вошки. Кога зрната на гроздовите ќе достигнат големина на грашок се појавува втората генерација, и за сузбивање на ларвите и имагата од оваа генерација го препорачуваме инсектицидот CLOSER 120 SC (sulfoxaflor) во доза од 0,4 L/ha. CLOSER 120 SC делува контактно и дигестивно, на ларвите и имагата, а во растенијата се движи системично (акрипетално и базипетално).
Во праската и нектарината во изминатите неколку години, поточно од 2008 година во околината на Росоман, за прв пат е забележана појавата на црничковата штитеста вошка Pseudaulacaspis pentagona. Овој вид, се смета за економски значаен штетник на праската, нектарината, кајсијата, црницата, голем број на украсни и декоративни растенија, а забележана е и како штетиник кај доматот и пиперката. Во наши услови овој штетник, на праската и нектарината развива до 3 генерации годишно, а презимува во стадиум на оплодена женка. За контрола на овој штетник на коскестото овошје, покрај агротехничките мерки кои треба да се превземат, неопходна е примена на соодветни инсектициди. Затоа, првото третирање е потребно да се направи во зимскиот период, односно за време на мирување на вегетацијата. За таа цел препорачуваме примена на бело масло BIOPROTEKT 10 L/ha, заедно со инсектицидот RELDAN 22 EC 2-3 L/ha (chlorpyrifos-methyl) кој делува и со пареи. Во фенофаза на бабрење на папките започнува полагањето на јајцата од првата генерација, и затоа во овој период го препорачуваме инектицидот HARPUN (pyriproxyfen) кој делува на јајцата на штитестата вошка. Доколку пред почетокот на цветање или после цветањето, се забележи појава на ларви тогаш го препорачуваме инсектицидот RELDAN 22 EC во доза од 2 L/ha или CLOSER 120 SC (sulfoxaflor) во доза од 0,4 L/ha кој покрај штитестата вошка ефикасно ја контролира и зелената праскова вошка Myzus persicae. Првата генерација започнува со полагање на јајцата во средина на месец јули. За сузбивање на јајцата и ларвите од втората генерација препорачуваме примена на исектицидите HARPUN (pyriproxyfen) 1 L/ha + CLOSER 120 SC (sulfoxaflor) 0,4 L/ha. Втората генерација започнува со полагање на јајца во средина на месец септември, и за контрола на третата генерација, на крај од септевмри и почетокот на октомври, препорачуваме примена на инсектицидот RELDAN 22 EC во доза од 2-3 L/ha.
Подготвил: м-р Васко Манев
„ХЕМОМАК ПЕСТИЦИДИ“
