До пред половина век речиси и да немаше куќа во Тиквешко а да не произведуваше маџун за свои сопствени потреби,подоцна со текот на времето оваа традиција почна да згаснува. Но откако стапија на сцена постојаните информации околу тоа колку е штетен белиот шеќер и засладувачите ,од пред речиси една деценија Тиквешко повторно почна да мириса на маџун.
Бројни семејства од овој регион разочарани и од ниската откупна цена на грозјето направија пресметка дека подобро е грозјето да се преработи во маџун и да се добие повисока цена отколку да се даде за никакви пари на откупувачите.
За маџунот има разни приказни,за неговата делотворност и употреба кај луѓето,една од најпознатите е дека дрвоберачите кои цел ден минувале во шума и работеле напорно преку цел ден,ќе се напиеле од вкусниот маџун и цел ден работеле полни со енергија. Не ретко и денес во домаќинствата во овој крај на трпезите покрај традиционалниот рецепт направен од тесто пишии задолжително на маса се наоѓал и маџунот, или пак слатката раванија направена со маџун и ореви. Пелтето од маџун и ореви исто така незаменливо на посната трпеза кога. Добрите мајстори на маџунот раскажуваат дека нашите прадедовци маџун правеле и од црвени и од бели сорти на грозје, но сепак преднсот се давало на оние поблаги сорти кои содржат повеќе маџун. Дека ова слатко задоволство е силно лековито потврдува и фактот што порано мајките своите бебиња ги хранеле со маџун.
Информациите говорат дека по последно време во Кавадаречко маџунот зема се поголем замав и дека повеќе од стотина семејства го произведуваат за свои потреби а мал дел оставаат за продажба зашто неретко луѓе го бараат како лек особено оној маџун направен од сортата кратошија. Едно од семејствата кои ја негуваат оваа традиција на производство на маџун е семејството на 54 годишната Хрисула Тасева од село Марена, Кавадарци.
– Кај нас маџунот е задолжителен на трпезата и затоа ние треба да бидеме препознатливи по неговото производство а потоа по производството на вино и ракија. Добро е тоа што повеќето наши граѓани се враќаат на традиционалните рецепти,потсетувајќи на него како лек, особено за лицата кои имаат проблеми со жолчката и црниот дроб, негова регенерација, а особено заболните од цироза и жолтица.
Вели дека тие го произведуваат маџунот по стар рецепт, со посебна суровина, колку грозјето е поблаго, со повисоки шеќерни единици толку повеќе ќе протече маџун. Во Тиквешијата е позната изреката дека маџунот направен од бело грозје е храна, а направен од црвено грозје е лек за болниот.
– Маџунот се праве од ширата на грозјето. Ние секоја година правиме по неколку стотина литри маџун. Најпрво грозјето рано наутро се сомелува и се остава така да стои некои десеттина минути да падне на дното ширата а во меѓувреме на дрвеното буре или каца на долниот дел се става црево прекриено со газа за да може течноста која протекува да се процедува од газата и да паѓа во големо тенџере. Од кога ќе се наполни тенџерето се додаваат на 50 кг течност 5-6 пакетчиња сода бикарбона, почнува силно да врие и со супена лажица брзо се собира пената која излегува на површината. Кога ќе се исчисти се става да врие на силен оган, пак зоврива и се отстранува повторно со лажица нечистотијата која излегува при вриењето. Тоа трае се додека не почне да излегува чиста течност на зидовите на тенџерето и ја добие потребната густина. Кога е готов маџунот се собира топол во чисти тегли и се затвора убаво. Има многу работи да кажеме за маџунот , убави нормално, знам само дека на многу луѓе што имат земано од кај нас има помогнато. Некои за црн дроб, некои за срцето, некои за крвта, за бели дробови, а некои кои вежбаат го земаат како додаток зашто велат им давал многу енергија. За мене најдобриот маџун се прави од грозјето станушина и кардинал, а потоа од сортите кратошија и смедеревка, го продавам по цена од 500 денари за тегло, раскажува Хрисула.
Капка здрава преточена во лек, со нашите традиционални производи и богатства сме претставени како народ и вака на еден едноставен начин да ја раскажеме нашата приказна за постоењето на светот околу нас.
Напишете коментар