Леќата е едногодишно растение од редот на мешунките, кое личи на грашок, но има само едно до две зрна во мешунката. Иако е многу корисна за нашиот организам, малку се одгледува, најмногу поради тоа што старите сорти се со умерена родност. Поновите селекции би придонеле за подобрување на нејзината застапеност, бидејќи со квалитетни земјоделски техники – даваат поголеми приноси. Еве како се одгледува леќата и зошто е толку корисна.
Како се одгледува леќата?
Кога станува збор за производство на леќа, плодоредот е задолжителен. Добри предкултури се шеќерната репка и компирот, а сеидбата на истата парцела може да се повтори најрано по пет години. Киселоста на почвата треба да биде помеѓу 6,0 и 6,5 единици.
Се сее на растојание од 12-15 см меѓу редовите. Ѓубривото се внесува при основно одгледување на многу слаби почви. Бидејќи е помалку толерантна на органски ѓубрива, леќата треба да се наѓубри со сложени минерални ѓубрива и, по можност, да се наводнува, бидејќи е помалку толерантна на суша. Тоа не е неопходно за умерено плодни почви. По основниот третман до длабочина од околу 25 см, браздите се оставаат отворени во текот на зимата за да замрзне што подобро сеидбениот слој.
Затоа, посебно внимание треба да се посвети на подготовката на почвата пред сеидба. Слојот земја се дроби на длабочина од осум сантиметри, а по сеидбата задолжително е валањето. Се сее во март на длабочина од околу 5 см. Производителите практикуваат мешање на семки од леќа со јачмен. Се препорачуваат околу дваесет килограми јачмен по хектар. Јачменот дозволува стеблата на леќата да стојат исправено бидејќи овој зеленчук има многу плиток корен и расте до шеесет сантиметри во висина и му треба потпора.
Семиња со различни бои и форми
Семињата поради кои се одгледува овој зеленчук се сместени во мешунки, најчесто едно или две зрна. Мешунката е влакнеста и бојата на зрната е обично кафена или зелена, додека портокаловите, црвените, жолтите и црните зрна може да се најдат кружни или овални. По готвењето не може да се забележи разлика помеѓу зрната со различна боја. Интересно е што цветовите можат да бидат во различни бои, бели, сини или розеви. Во зависност од сортата, тие можат да бидат поединечни или сместени во помали групи. Коренот е разгранет, но не навлегува длабоко во земјата. Сортите на леќа се поделени на мали семиња (со дијаметар на семе од три до шест милиметри) и големи семиња (семиња во дијаметар од шест до девет милиметри) според големината на семето.
Берењето леќа може да биде тешко
Берењето леќа може да биде голем предизвик и бара вештина. Ова растение созрева нерамномерно и штом созрее, мешунките пукаат и зрелите зрна паѓаат од нив. Не се добри затоа што им треба долго време за да се готват. Но и предвреме собраните зрна не се добри бидејќи се собираат и губат влага. Вистинското време да се започне со берба на леќата е кога мешунките на дното на растението се кафеави, а оние повисоки на стеблото се жолти. Вообичаено, две третини од мешунките се очекува да созреат, а потоа може да започне бербата.
По косењето, растенијата обично се оставаат на нива неколку дена за дополнително да се исушат и дури потоа се отстрануваат од парцелата. Пред складирање на леќата, потребно е дополнително да се исушат зрната и да се заштитат од плевелите, а влагата во неа да не падне под 12 проценти.
Леќата е одлична замена за месото
Протеините од леќата се вреден извор на белковини и затоа овој зеленчук е добра замена за месото. Зрната содржат фитати-супстанции кои ја спречуваат апсорпцијата на минералите бидејќи го блокираат трипсинот, ензим за добро варење. Затоа, пред да се готви, преку ноќ, треба да се натопи во топла вода, како гравот. Ова значително ќе ја намали содржината на фитати и телото добро ќе го искористи изобилството на железо, магнезиум, фосфор, молибден, манган, цинк и калиум. Богата е со витамини Б 1 и Б 9, а е идеална храна за луѓе кои имаат голем интелектуален напор.
За да се зготви потребно е да се вари 25 минути, а кога ќе се свари содржи 230 килокалории. Во последниве години, семките од леќата станаа многу популарни бидејќи даваат екстремно квалитетни никулци кои се вистински хит меѓу вегетаријанците и поборниците за здрава исхрана. За да никне семето, мора да се кисне пет дена, по осум часа на ден. Никулците се особено корисни во зима кога заменуваат салата од свеж зеленчук. Нутриционистите препорачуваат да се комбинира со различни житарки во ист оброк, бидејќи на тој начин во организмот се внесува избалансиран состав на есенцијални амино киселини, а пожелно е да се комбинира со јајца и месо. Добро оди со свежи пиперки и зачински билки во салата, а готвена ќе биде повкусна кога ќе се додадат лук, ѓумбир и маслиново масло.
