КЛИМАТСКИ ПРОМЕНИ – Најважна тема која треба да се разговара во највисоките кругови, меѓу земјоделците, невладини организации и научната фела. Тоа што порано за земјоделците беше само модерен израз за нешто што е далеку од нив, последниве 2-3 години го разбраа неговото значење. Климатските промени им ги измрзнаа овошките, го исушија грозјето, го изгореа сончогледот, го намалија родот на пченицата и јачменот, а со тоа ја поскапеа и добиточната храна со што има негативно влијание и врз сточарството.
Состојбата е лоша но како да се нема доволно сила да се манифестира алармантната ситуација за која е потребно решение. Тоа што го бараат земјоделците главно се пари за обештетување од штети од град, суша, прогласување елементарна непогода … бараат лек, наместо превенција.
На овие барања од земјоделците, МЗШВ и Владата реагираат согласно можностите и актуелната политика, некогаш издржана, друг пат популистичка, просто да се смири моментално незадоволство и проблем, до следната реколта која ќе биде уште повеќе намалена.
Според тоа што се случува на терен, нема време повеќе за вакви замачкувања или декларативна заложба. На климатските промени мора да се одговори веднаш, да се изнајдат решенија со кои земјоделците ќе го прилагодат своето производството според насоки дадени од релевантни инситуции затоа што ниту оптималните рокови за садење и сеење веќе важат, ниту сортите кои се произведуваа досега можат да дадат солиден принос.
Тоа што треба сега да се направи е брза и конкретна анализа по региони и да се препорача што да се сади, кои сорти одговараат на променетата клима и на каков начин да се одгледуваат. МЗШВ ги има сите статистички показатели кои култури каде и на колкави површини се одгледувале и со каков просечен принос. Имаме експерти по сите области кои знаат најдобро каква е состојбата и како да се делува. Владата да ја побара нивната помош. Ова за земјоделците ќе биде најдобрата поддршка што може да ја добијат од државата, затоа што за нив не е проблем работата и трудот што го вложуваат, проблем е дали ќе произведат доволно и квалитетно за да можат да заработат за фамилијата и да имаат пари за следна сезона.
Добро е тоа што кај нас има сериозни компании кои нудат нови квалитетни сорти и семиња издржливи на мраз, суша, потоа средства за прихрана и заштита исто така прилагодени на променетите услови за растенијата, како и најнова технологии за заштита од град, мраз, преголема инсолација. Неповратни средства за подигнување нови насади, квалитетни садници, инвестиции во системи за наводнување и друга инвестиција, покрај преку националната програма има и преку ИПАРД 3 и тие треба максимално да се искористат.
Најважно во спроведувањето на оваа стратегија е решавање на проблемот со НАВОДНУВАЊЕТО, преку мерки со кои земјоделците ќе добијат неповратни средства и мерки со кои директно ќе им се помогне да имаат вода за наводнување на земјоделските површини.
Земјоделските здруженија да се организираат и од Владата да бараат сериозно да се зафати со решавање на овој проблем кој не ги тангира само земјоделците туку сите граѓани оти зборуваме за домашното производство на храна. Од Буџет над 5 милијарди евра верувам дека можат да се најдат неколку милиони евра за ваква значајна операција.
Ленче Николовска
